Vraag en antwoord

Er is een groot tekort aan opvangplekken voor vluchtelingen en een groot tekort aan woningen in Nederland. Door het woningtekort duurt het langer voordat statushouders een woning kunnen betrekken. Ze blijven daardoor langer in een azc.

Er wonen nog ruim 16.000 mensen met een verblijfsstatus in een asielzoekerscentrum, omdat er te weinig geschikte woningen voor hen vrijkomen. Doordat zij niet kunnen doorstromen naar een reguliere woning, houden zij plekken bezet voor asielzoekers die ons land binnenkomen en de procedure voor een verblijfstatus nog moeten doorlopen.

Alle gemeenten moeten zich van het ministerie inzetten voor de opvang van vluchtelingen en statushouders.

De gemeenteraad van Ooststellingwerf heeft eerder dit jaar opdracht gegeven aan het college van burgemeester en wethouders om ook te onderzoeken waar in de gemeente ruimte (te creëren) is voor opvang van vluchtelingen. De gemeenteraad heeft ook gevraagd om specifiek te kijken naar mogelijkheden bij Rikkingahof.

Het COA heeft in mei 2020 zijn langetermijnvisie gepresenteerd, waarop Provincie Fryslân haar regioplan asielketen heeft opgesteld. Een van de uitgangspunten in dit plan is dat asielzoekers met grote kans op een status worden opgevangen op een plaats waar de mogelijkheden op integratie, scholing en werk het grootst is. Omdat er op dit moment landelijk meer dan 16.000 statushouders wachten op een woning, wordt er ook gewerkt met zogenaamde ‘doorstroomlocaties’. Statushouders die wachten op een woning, krijgen daar een plek en kunnen alvast een start maken met inburgeren. Daarnaast komt er weer ruimte vrij in de reguliere azc’s.

Het COA en de gemeente Ooststellingwerf zijn overeengekomen, dat in het leegstaande deel van Rikkingahof in Oosterwolde maximaal 190 plekken gecreëerd worden voor statushouders die in afwachting zijn van een woning in de provincies Friesland, Drenthe of Groningen. Het COA heeft hiervoor een huurovereenkomst afgesloten met Liante.
Dit is voor de duur van 1 jaar vanaf januari 2024 en valt tot nog toe onder noodopvang.

Het pand staat al jaren leeg en is in slechte staat. Tot aan de sloop is het niet haalbaar om Rikkingahof te verbouwen tot volwaardige woningen. Voor onze jongeren willen we passende woningen bouwen. Daar werken we aan. Tot aan 2030 bouwen we 700 nieuwe woningen in Ooststellingwerf. Daar zitten ook (huur)woningen voor starters en jongeren bij. Wij willen deze jongeren ook heel graag in onze gemeente houden.

Het COA ziet mogelijkheden om Rikkingahof te verbouwen tot tijdelijke woonruimte voor statushouders. Dit voldoet aan andere eisen. Het worden eenvoudige, sobere slaapplekken. Met gezamenlijke ruimtes voor activiteiten. Niet te vergelijken met een woning zoals wij dat normaal gesproken gewend zijn.

De politie is op de hoogte van de komst van de statushouders. Statushouders hebben een verblijfsvergunning. Zij hebben een groot belang om die verblijfsvergunning te houden. Het COA zet in het pand beveiliging in. De beveiliging houdt ook de directe omgeving in de gaten. Als er overlast is, grijpt de beveiliging in of belt de politie.

Verscheidene inwoners willen graag helpen bij de opvang en hebben zich al aangemeld als vrijwilliger. Dat kan via info@coa.nl. Meer info staat ook op coa.nl.

Het gebouw staat al jaren leeg en de onderhoudsstaat was dusdanig slecht dat Liante in eerste instantie van mening was dat het gebouw niet geschikt was voor tijdelijke bewoning. Er zou te veel aan moeten gebeuren. Ook was het plan om al in 2023 tot sloop over te gaan. Dit is uiteindelijk niet gebeurd vanwege de forse technische en functionele impact van sloop op de omringende bebouwing. Helder is geworden dat om deze reden Rikkingahof niet zomaar gesloopt kan worden.

Het komende jaar vinden de verdere planvoorbereiding en onderzoeken plaats m.b.t. de herontwikkeling van Rikkingahof. Gedurende deze tijd heeft Liante het gebouw beschikbaar gesteld aan het COA. Om het gebouw weer bewoonbaar te maken zal het COA de noodzakelijke maatregelen treffen. Deze werkzaamheden zullen op korte termijn starten en opgeleverd worden in december.

Het COA heeft het pand geschouwd en geconcludeerd dat hij het pand geschikt kan maken voor tijdelijke huisvesting van statushouders, voor 1 jaar.

Het oude deel van Rikkingahof staat leeg. Op de locatie (rondom) Rikkingahof hebben Liante en woningcorporatie Actium panden in eigendom. Liante, Actium en de gemeente verkennen de mogelijkheden om het gebied rond Rikkingahof te vernieuwen. Denk bijvoorbeeld aan het bouwen van nieuwe (zorg)woningen. Zolang er nog aan de nieuwe plannen wordt gewerkt, is tijdelijke huisvesting van statushouders mogelijk in het leegstaande pand. De nieuwe plannen lopen hierdoor geen vertraging op.

De statushouders die in Rikkingahof komen worden toegewezen aan gemeenten in Friesland, Groningen en Drenthe. Dit gebeurt aan de hand van de taakstelling per gemeente. De betreffende gemeente is verantwoordelijk voor het vinden van een woning voor de statushouders. Meer daarover leest u op coa.nl/nl/huisvesting-van-statushouders

De gemeente Ooststellingwerf weet dat meer mensen een woning zoeken in Ooststellingwerf en er dringend meer woningen nodig zijn. Via de Taskforce Wonen werkt de gemeente versneld (mee) aan verschillende woningbouwplannen. Daarmee worden tot en met 2030 ongeveer 700 nieuwe woningen gebouwd in Ooststellingwerf. Dit zijn met name geschikte en betaalbare woningen voor jongeren en ouderen. Op www.ooststellingwerf.nl/taskforcewonen staat welke projecten er al lopen. De site wordt regelmatig aangevuld met nieuwe projecten.

 

Statushouders zijn in de regel aangewezen op een sociale huurwoning. De gemeente maakt afspraken met de woningcorporaties over hun huisvesting. Statushouders worden gehuisvest via directe bemiddeling. De corporatie wijst direct een woning toe, de statushouder hoeft geen urgentieverklaring aan te vragen en hoeft niet zelf op vrijkomend woningaanbod te reageren.

Het COA koppelt statushouders aan een gemeente. De statushouders die in Rikkingahof komen blijven in Friesland, Groningen of Drenthe.
Zodra er een woning beschikbaar is in de gemeente waar ze aan gekoppeld zijn, gaan ze daar naar toe.

Nee. Zij krijgen een woonplaats en woning toegewezen. Bij het weigeren van een woning start het COA een zogeheten woningweigeringsprocedure waarbij met betrokkenen in gesprek wordt gegaan om de reden van de weigering te achterhalen en te beoordelen of deze gegrond is. In het merendeel van de gevallen is de reden voor weigering ongegrond en aanvaardt de betrokkene alsnog de woning. Als betrokkenen de woning blijven weigeren wordt de verstrekking van onder andere eet- en leefgeld beëindigd en wordt de aanzegging gedaan om de opvang te verlaten.

Gemeenten in de regio en COA gaan in dat geval samen bekijken waar plaats is. Ze worden in ieder geval niet teruggeplaatst in een AZC.

Het gaat om een groep statushouders die toegekend is aan de gemeente Ooststellingwerf en andere gemeenten in de drie noordelijke provincies. Het gaat om mensen van jong tot oud; kinderen, mannen, vrouwen en afkomstig uit verschillende landen.

De statushouders die in Rikkingahof komen wonen, zijn niet nieuw in Nederland. Zij hebben al in een tijdelijke opvanglocatie of azc gewoond, hebben de voorinburgering al gedaan of gaan daar mee starten.

Het COA heeft regels, protocollen en afspraken voor en met de bewoners. Iedere bewoner krijgt bij aankomst de huisregels. Eén van de regels is dat er geen overlast mag zijn voor omwonenden. De huisregels worden doorgenomen en toegelicht, op papier gezet en door de bewoner ondertekend. Niet opvolgen van de huisregels heeft consequenties voor de bewoner.

Op de locatie gelden de huisregels van het COA. Als een bewoner deze regels overtreedt, voert het COA eerst een waarschuwingsgesprek met de betreffende bewoner. Als het nodig is kan het COA maatregelen opleggen. Bij strafbare feiten wordt altijd aangifte bij de politie gedaan.

Als een bewoner een incident veroorzaakt buiten de locatie, geldt de wet- en regelgeving zoals voor ieder ander.

De opvanglocatie heeft een locatiemanager. Die is vast aanspreekpunt, ook voor de omgeving.
De opvanglocatie in Oosterwolde is 24 uur per dag bereikbaar via telefoonnummer 06 - 2720 2864 en e-mailadres oosterwolde@coa.nl.

Voor het COA-team op de locatie is het erg belangrijk om het te weten als mensen zich onveilig voelen. Bij klachten neemt u snel mogelijk contact op met de locatie via het telefoonnummer of e-mailadres. Zodra dit nummer en mailadres bekend zijn, wordt dat bekend gemaakt.

Alle kinderen in Nederland hebben recht op onderwijs. Gemeenten zorgen voor het onderwijs aan leerplichtige kinderen. Het COA werkt nauw samen met gemeenten en scholen. Meer daarover leest u op coa.nl/nl/onderwijs-kinderen.

Het COA zorgt voor voldoende speelvoorzieningen voor kinderen op de locatie.

In Rikkingahof bereiden statushouders zich voor op hun toekomst in Nederland. Het COA realiseert zich dat een zinvolle dagbesteding essentieel is voor het welzijn van de bewoners. Zinvolle activiteiten, het opbouwen van sociale contacten en het invulling geven aan een ‘identiteit’ die meer is dan alleen ‘een statushouder’ in afwachting op een eigen woning. Statushouders worden aangesproken op zelfstandigheid en verantwoordelijkheidsgevoel.

Het COA verzorgt de voorinburgering van de statushouders. In het Programma Voorinburgering krijgen statushouders alvast praktische informatie over zelfstandig wonen en leven in Nederland. Het COA stimuleert statushouders om aan het programma mee te doen en zich voor te bereiden op hun toekomst. Deelname is niet verplicht, maar wel vanzelfsprekend. Het programma bestaat uit:

• lessen Nederlands als tweede taal (NT2)
• kennis van de Nederlandse Maatschappij-training (KNM-training)
• individuele begeleiding en persoonlijk dossier
• het opbouwen van een digitaal klantprofiel

Voor meer info kijk op coa.nl/nl/programma-voorbereiding-op-inburgering

Zolang de bewoner in een locatie van het COA verblijft, heeft hij of zij recht op reguliere zorg zoals beschreven in de Regeling zorg asielzoekers (RZA). Het medische voorzieningenniveau is conform de basis zorgverzekering, zoals dit voor alle Nederlanders geldt.

Zoals dat ook regulier in Nederland geregeld is, gaat de toegang tot de zorg via de huisarts. De medische ruimten op de locatie worden gezien als (een deel van) een huisartsenpraktijk, met spreek- en behandelkamers. De GZA (Gezondheidszorg Asielzoekers) regelt de gezondheidszorg voor bewoners. Zij is het eerste aanspreekpunt voor medische zorg. Meer over het GZA is te vinden op gzasielzoekers.nl/

De huisartsenzorg wordt op nagenoeg alle locaties op het azc op dezelfde manier door GZA aangeboden. GZA heeft hierover een contract met het COA. Dit wordt door het rijk gefinancierd. De kosten worden vergoed uit een rijksbijdrage van het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Via de website van de gemeente houden wij u op de hoogte van de ontwikkelingen. Als u tussentijds vragen heeft, dan kunt u tijdens kantoortijden contact opnemen met de gemeente Ooststellingwerf via telefoonnummer 140516 of e-mail statushouders@ooststellingwerf.nl.

COA werkt vaak met een omwonendencommissie. In de loop van het jaar maakt het COA bekend hoe ze dit gaat organiseren.

De opvanglocatie in Oosterwolde is 24 uur per dag bereikbaar via telefoonnummer 06 - 2720 2864 en e-mailadres oosterwolde@coa.nl.

Vragen kunt u stellen via de Informatielijn van het COA. Die is bereikbaar via info@coa.nl en op telefoonnummer  088 – 7157 000 (ma t/m vr 8.30 - 17.30 uur).

De opvanglocatie in Oosterwolde is 24 uur per dag bereikbaar via telefoonnummer 06 - 2720 2864 en e-mailadres oosterwolde@coa.nl.