Wolven in Ooststellingwerf

In 2015 dook de wolf, na ruim 150 jaar afwezigheid, weer op in ons land en sindsdien neemt het aantal meldingen van wolven toe. Ook rondom het Drents-Friese Wold worden regelmatig wolven gezien. De wolf is een beschermde diersoort. 

Hoe de provincies omgaan met de aanwezigheid van de wolf is omschreven in het Interprovinciaal Wolvenplan. Friesland behoort tot het oorspronkelijke leefgebied van de wolf en dit leefgebied is volgens de Europese Habitatrichtlijn en Wet natuurbescherming strikt beschermd. De wolf mag dus niet zomaar verjaagd of gedood worden. Met preventieve maatregelen kunnen we wel proberen te voorkomen dat een wolf landbouwhuisdieren doodt.

De belangrijkste basisregels

Wat kun je het beste doen als je een wolf tegenkomt?

  • Houd afstand van de wolf, ten minste 100 meter.
  • Komt de wolf te dichtbij? Neem langzaam afstand, praat hard en maak grote bewegingen met je lichaam.
  • Loop de wolf niet achterna.
  • Voer de wolf niet.
  • Houd jouw hond kort aangelijnd, ook in de losloopgebieden.
  • Zorg ervoor dat de wolf niet bij voedsel kan komen.
  • Plaats wolfwerende rasters voor jouw landbouwhuisdieren.

Wil je weten wat je het beste wel en niet kunt doen als je een wolf tegenkomt? Bekijk dan de digitale folder van de provincie Fryslân met praktische tips en adviezen.

Geef meldingen en schade door wolven door

  • Heb je een wolf gezien? Geef dit dan door via bij12.nl/wolvenmeldpunt.
  • Heb je overlast van wolvenspotters? Meld dit dan bij jouw gemeente.
  • Heb je schade die (mogelijk) door een wolf is veroorzaakt? Meld dit dan bij bij12.nl/wolvenschade
    Meld de schade zo snel mogelijk nadat je deze hebt ontdekt, en in ieder geval binnen 24 uur. 
    Let op: gaat het om een dier dat is overleden? Verplaats deze niet, dek het goed af en zorg dat het niet nat wordt. Dan kan er goed DNA worden afgenomen.
  • Heb je te maken met een dringende en gevaarlijke situatie? Bel dan de politie.
  • In Fryslân is er een Gebietskommisje Wolf die zich bezighoudt met de preventie van wolvenschade in Fryslân.
  • Kijk voor meer informatie op de website van Provinsje Fryslân. Hier vind je meer informatie en veelgestelde vragen over de wolf. 

Subsidieregeling wolfwerende maatregelen

Houd je hoefdieren (met uitzondering van damherten) in de gemeenten Heerenveen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland en/of Weststellingwerf en wil je een vaste of verplaatsbare afrastering aanschaffen om schade door de wolf te voorkomen? Dan kun je een subsidie aanvragen voor het kopen van preventiemaatregelen zoals wolfwerende materialen. Onder de regeling vallen nu de volgende hoefdieren: Runderen, schapen, geiten, varkens, kameel, lama, waterbuffel, alpaca’s, paardachtigen en hertachtigen - met uitzondering damherten.

Wil je meer weten over de wolf of de subsidieregeling? Je vindt hier enkele veelgestelde vragen en antwoorden.

De houders van deze hierboven genoemde landbouwdieren moeten geregistreerd staan in het Identificatie- en Registratiesysteem van dieren.

5 vragen over recreëren in gebieden waar ook wolven wonen

Hieronder een selectie van enkele veelvoorkomende vragen over recreatie in een gebied waar wolven voorkomen. Heb je andere vragen over het samenleven met de wolf? Op de website van BIJ12 vind je meer informatie. Hier lees je ook meer over de leefwijze van de wolf. 

Kan ik met kinderen de natuur in?

Ja, dat kan. Meestal heeft een wolf een mens of groep mensen eerder gezien dan andersom. Een wolf toont van nature weinig interesse in mensen. Zolang je de wolf niet in het nauw drijft, zal hij afstand houden en er vandoor gaan. De wolf ziet de mens niet als prooi.

Wat moet ik doen als ik een wolf tegenkom?

Het belangrijkste is om flink afstand van de wolf te houden als het dier op jouw pad komt. 100 meter is een goede richtlijn. Heb je een hond mee? Houd de hond dan kort aan de lijn en dichtbij, ook in de losloopgebieden. Voer of lok een wolf niet. Dit geldt ook voor alle andere in het wild levende dieren.

Komt de wolf toch te dichtbij, ren dan niet weg. Maak je groot of maak herrie om hem af te schrikken. Loop desnoods rustig achteruit zodat er meer afstand ontstaat.

Heb je een ontmoeting met een wolf, geef dit dan door via bij12.nl/wolvenmeldpunt.

Kan ik met mijn hond de natuur in?

Je kunt met jouw hond de natuur in. Een mens alleen wordt zelden benaderd door een wolf. In het bijzijn van een hond kan dit vaker voorkomen. Dit komt omdat de wolf in een hond een sociale partner kan zien, een paringspartner of een concurrent. Het komt zeer incidenteel voor dat een wolf een loslopende hond aanvalt. Door jouw hond kort aan te lijnen, kun je de kans op contact tussen jouw hond en de wolf zo klein mogelijk houden.

Kom je een wolf tegen terwijl je met jouw hond buiten bent, zorg er dan voor dat de hond is aangelijnd en neem langzaam afstand. Eventueel kun je luid spreken of gebaren maken als de wolf toch toenadering zoekt.

Hoe zit dat in het hondenlosloopgebied?

Er zijn losloopgebieden waar de hond los mag, onder appel. Omdat er een wolf in het gebied gesignaleerd is, moeten de honden nu ook in de losloopgebieden aan de lijn. Wanneer je je daaraan houdt, is er weinig kans op een confrontatie met een wolf.

Kan ik met een paard de natuur in?

Ja, dat kan. Een wolf zal een paard, een veel groter dier dan hij, het liefste mijden. In het geval dat ruiters of menners een wolf tegenkomen is het advies: draaf of galoppeer niet weg, maar blijf rustig. Plaats zo mogelijk jouw paard of paarden naast elkaar met het hoofd naar de wolven toe zodat de paarden de wolven kunnen zien. Als de wolven niet meteen weggaan, stap je langzaam naar of langs de wolven. Volg de wolven niet, ook niet om foto’s te maken. Wolven zullen, zoals alle wilde dieren, zichzelf verdedigen wanneer ze het gevoel hebben dat ze in het nauw worden gedreven.

Wat te doen als je een wolf tegenkomt?

Bron video: Bij12

De wolf in onze regio: wie doet wat?

Na ongeveer 150 jaar is de wolf weer terug in Nederland. In 2018 vestigde het eerste wolvenpaar zich op de Noord-Veluwe. Sindsdien worden er steeds vaker wolven gezien in ons land. In Fryslân werd in april 2018 voor het eerst weer een wolf in het wild waargenomen, de eerste bevestigde waarneming sinds 1712.

De wolf is een beschermde diersoort. Volgens de Europese regels en de Nederlandse Wet natuurbescherming mag de wolf niet zomaar worden verjaagd of gedood. De provincie is verantwoordelijk voor het uitvoeren van deze wetgeving.

De terugkeer van de wolf roept verschillende reacties op. Sommige mensen vinden het goed voor de natuur, terwijl anderen zich zorgen maken over mogelijke schade aan landbouwhuisdieren, zoals schapen. Door preventieve maatregelen te nemen, zoals het plaatsen van speciale hekken, kunnen dierhouders hun dieren beter beschermen tegen aanvallen van wolven.

De gemeente Ooststellingwerf kan niet zelf beslissen over het beheer van de wolf. Wel neemt het college van burgemeester en wethouders de zorgen van inwoners en dierhouders serieus. De gemeente praat regelmatig met hen en zet zich in om deze zorgen onder de aandacht te brengen bij de provincie, landelijke en Europese politiek.

In deze tijdlijn zie je wat we als gemeente tot nu toe hebben gedaan.

  1. Afgerond: Brief aan Europese Commissie -

    Gemeente Ooststellingwerf stuurt een brief naar Brussel over de impact van de wolvenpopulatie rond het Drents-Friese Wold.

  2. Afgerond: Bezoek van gedeputeerden aan Ooststellingwerf -

    Gedeputeerden van Provincie Fryslân komen op bezoek in Ooststellingwerf om te praten over zorgen in de regio rondom het wolvenbeleid.

  3. Afgerond: Bezoek aan Brussel -

    Burgemeester Jack Werkman en wethouder Jan van Weperen reizen naar Brussel om met Europarlementariërs te praten over de wolvenproblematiek. Ze benadrukken de zorgen in Ooststellingwerf over de veiligheid van mens en dier en spreken af om contact te houden over het beheer van de wolf.

  4. Afgerond: Brief aan staatssecretaris -

    Samen met de Friese gemeenten Smallingerland, Heerenveen, Opsterland en Weststellingwerf, stuurt gemeente Ooststellingwerf een brief aan staatssecretaris Rummenie. Daarin wordt gevraagd om meer handelingsruimte voor het beheer van de wolf, met oog voor de veiligheid van mens en dier.

  5. Afgerond: Bezoek wethouder Van Weperen aan Finland -

    In april 2025 reist wethouder Jan van Weperen, met enkele collega-bestuurders en gedeputeerde Matthijs de Vries, naar Finland om te leren over de aanpak en het beheer van de wolf daar. Hij spreekt met de Finse overheid over hun ervaring met wolven en neemt waardevolle inzichten mee voor ons eigen beleid.

    Een persoonlijk verslag van wethouder Van Weperen over zijn studiereis naar Finland is als mededeling aan de gemeenteraad verstuurd en kun je hier lezen.